Boşnaklar adının "Fatih" olmasını istiyor: Sancak’taki “tartışmalı” köprü bugün açılacak
Sırbistan'ın Sancak bölgesinde yer alan önemli şehirlerden Priyepolye'de, Lim Nehri üzerinde bulunan tarihi köprü restorasyon çalışmalarının ardından bugün yeniden hizmete açılacak.
Sırbistan'daki Boşnak Ulusal Konseyinin (BNV) "Fatih Köprüsü" adının verilmesini talep ettiği Osmanlı döneminden kalma köprü, son dönemde bölgede ciddi tartışma konusu oldu.
Bazı Sırp milletvekilleri ve yerel yöneticiler, Boşnakların talebine "aşırı" tepki gösterirken, "Priyepolye ile herhangi bir bağı olmayan Osmanlı sultanının adının köprüye verilmesini istemediklerini" bildirdi.
İktidardaki Sırp İlerleme Partisi (SNS) Milletvekili Krsto Yanyuşeviç, bu girişimin "iyi niyetli insanlar için endişe verici olduğunu" kaydederek, 1459 yılında, Fatih'in hüküm sürdüğü dönemde bir Sırp manastırının Osmanlılar tarafından yakıldığını iddia etti.
Köprülerin insanları birleştiren yapılar olduğunu söyleyen Yanyuşeviç, yenilenen köprüye Priyepolyelilerin de dediği gibi "Şarampovski Köprüsü" denmesinin en ideal seçenek olduğunu söyledi.
Tarihi belgelere göre köprü Fatih'in talimatıyla inşa edildi
BNV yönetimi ise üzerinde Osmanlı döneminden kalma tarihi bilgilerin yer aldığı taş kitabenin restore edilen yeni köprüde yer alması gerektiğini düşünüyor.
BNV Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Nadir Datsiç, söz konusu köprüyü Fatih Sultan Mehmed'in yaptırdığının İstanbul’daki arşivlerde bulunan belgelerde de yer aldığını anımsatarak, bu belgelerde birçok kez bahse konu köprünün bir dönem Osmanlılar ile Avusturyalılar arasında sınır görevi de üstlendiğini belirtti.
Tarih boyunca köprünün birçok kez yıkılıp yeniden inşa edildiğini, 1896 yılındaki büyük selde yıkıldıktan sonra 1904-1909 yıllarında Türk ustalarca yeniden yapıldığını anlatan Datsiç, "İşte o zaman köprüye Osmanlıca taş bir kitabe de yerleştirilmişti. Kitabede şu ifadeler yer alıyor: Yeni köprünün inşası Sultan V. Mehmed Han döneminde, hicri 1325, yani 1909 yılında tamamlanmıştır." dedi.
Köprünün 1915'te Avusturya ordusunun gelmesiyle geri çekilen Sırp ve Karadağlı askerler tarafından bir kez daha yıkıldığını anımsatan Datsiç, "Taş kitabeyi köprüye yakın bir yerde yaşayan Murat Avdagiç bulmuş. Evine götürmüş ve bir süre saklamış. Sonra kendi evini inşa ederken duvarına yerleştirmiş. Bu kitabe bugün de bu duvarda. BNV olarak bu kitabenin yeninden köprüye geri yerleştirilmesini talep ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Kralyevo'daki Kültür Anıtlarını Koruma Kurumu'ndan da bu taleplerine olumlu yanıt geldiğini söyleyen Datsiç, ancak Priyepolyeli yerel yöneticilerin bu kararı kamuoyundan sakladığını kaydetti.
BNV, kısa bir süre önce yaptığı öneri ile köprünün adının "Fatih Köprüsü" olması gerektiğini bildirdi.
"Büyük Köprü" olarak da bilinen tarihi köprü, 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmed döneminde bizzat sultanın talimatı ile inşa edilmişti.
Sırp manastırının yakıldığı iddiaları yalan
Bölge üzerine araştırmaları bulunan tarihçi-yazar Yıldırım Ağanoğlu, Fatih Sultan Mehmed'in Sırp manastırını yaktığı iddialarının şoven bir yalan olduğunu vurgulayarak, "Osmanlı arşivinde ve Türk kaynaklarında bu konuda en ufak bir iz ve belge bulunmadığı gibi, Fatih'in Bosna ve Foynitsa'daki Katolik rahiplere verdiği dini özgürlükleri içeren ferman ve benzer diğer belgeler bu iddiayla ters düşmektedir." ifadelerini kullandı.
Manastıra dair Osmanlı arşivindeki en erken tarihli kaydın 1477-1478 tarihli bir tahrir defteri olduğunu kaydeden Ağanoğlu, "Bu defterde, manastırda görevli papazlarının isimleri zikredilmektedir. Bu kayıtta Fatih'in Mileşeva Nahiyesi Manastırı'nda oturan 12 hane keşişin mallarına, sahip oldukları yerlerine, bağ ve bahçelerine, değirmenlerine kimsenin müdahale etmeye hakkı olmadığı emri hüküm olarak yazılıdır." dedi.
Balkan News
