Ne tam manasıyla batılı ne de tam olarak doğulu olan karakteriyle Türkiye ile birçok yönden benzerlikler taşıyan Bosna Hersek, birçok muazzam yazar ve şair çıkardı. Bunlardan en çok tanınan isimleri sizler için derledik;
IVO ANDRIĆ (İVO ANDRİÇ)
Eski Yugoslavya yazarı İvo Andriç, Balkanlar'ın en meşhur yazarlarından biri. Yazar, Bosna Hersek'in Travnik şehrinde Hırvat bir ailede dünyaya geldi. Viyana ve Krakov'da okuyan ve eğitimini Graz Felsefe Fakültesi'nde bitiren Andriç, çok sayıda hikaye yayınladı. Tüm hikayeleri ve romanları 1963 senesinde derlemede toplandı.
Yazarın en meşhur romanlarından biri 1945'te yayınladığı "Drina Köprüsü" (Na Drini ćuprija). Bir diğer önemli eseri ise Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasında yazdiğı "Lanetli Avlu" (Prokleta avlija).
MEHMED MEŠA SELIMOVIĆ (MEHMED MEŞA SELIMOVİÇ)
Bir diğer ünlü yazar Mehmed Meşa Selimoviç, 1910'da Bosna Hersek'in Tuzla şehrinde doğdu. Hem Müslüman bir ailede büyüyen hem de komunist fikirlerle çevrili olan Selimoviç, komünist olmaya karar verdi.
Selimoviç, İkinci Dünya Savaşı'nın başında Ustaşalar tarafından tutuklandı, 120 gün sonra ise serbest bırakıldı.
Serbest kaldıktan sonra da Partizanlar'a katıldı, ancak kardeşi Şefkiya Partizanlar tarafından öldürülünce duyduğu öfke ile en iyi eseri olan "Derviş ve Ölüm" (Derviš i smrt) romanını yazdı.
MEHMEDALIJA MAK DIZDAR (MEHMEDALİYA MAK DİZDAR)
Mehmedaliya Mak Dizdar, Bosna Hersek'in en ünlü şairlerinden biri. Şairliği, Bosna Hristiyan kültürü, İslam mistiği ve Bosna Hersek'in Orta Çağ'dan kalma kalıntılarını kapsıyor.
Dizdar, bir Partizan savaşçısı olarak İkinci Dünya Savaşı dönemindeki yazarlığında "Mak" ismini kullandı.
Dizdar'ın en önemli eseri 1966 ile 1971 arasında yazdığı şiir kitabı "Kameni spavač".
BRANKO ĆOPIĆ (BRANKO ÇOPİÇ)
Branko Çopiç, Sırp kökenli Bosna Hersekli yazar. Bosna Hersek'in Bosanska Krupa'nın yakınındaki Haşani'de doğan Çopiç, ilk hikayesini 1928'de yayınladı.
Eserleri İngilizce, Almanca, Fransızca ve Rusça'ya çevirilen Çopiç, Sırp NİN ödülünü kazandı.
1984'te Sava Köprüsünden atlayarak intihar etti.
Branko Çopiç'in eserleri genellikle çocuklara yönelikti. En önemli eserlerinden ikisi "Kartallar erken uçar (Orlovi rano lete) ve "Ebegümeci renginde bahçe" (Bašta sljezove boje).
ALEKSA ŠANTIĆ (ALEKSA ŞANTİÇ)
Emina adlı meşhur sevdalinkanın şairi Aleksa Şantić de Balkanlar'ın en önemli şairlerinden biri. Sırp kökenli Bosna Hersekli şair Şantiç, hayatını Mostar'da geçirdi.
Şantiç, Alman edebiyatçı Heinrich Heine'nin de etkisiyle en güzel şiirlerini 1905 ile 1910 arasında yazdı.
Sonradan sevdalinka olan "Emina" şiirini Mostar güzeli Emina Sefiç’in güzelliğinden esinlenerek yazmıştı.
Şantiç, aynı zamanda Heinrich Heine'nin şiirlerinden biri olan "Der Asra"yı da Boşnakça'ya çevirmiş, sonra bu şiirden "Kraj tanana şadrvana" adlı sevdalinka bestelenmişti.
NURA BAZDULJ-HUBIJAR (NURA BAZDUL-HUBİYAR)
1951'de Bosna Hersek'in Foça kentinde doğan Nura Bazdul-Hubiyar, Saraybosna'da tıp okudu.
Bazdulj-Hubijar, üniversiteyi bitirdikten sonra hekim olarak çalıştığı Travnik'e gitti.
Çok sayıda romanı, şiiri ve dramı olan yazarın eserleri Almanca, Felemenkçe ve Norveç diline çevirildi.
En önemli eserlerinden biri "Gül" (Ruža), "Tahir'i beklerken" (Čekajući Tahira) ve "Tahir'i artık beklemiyorum" (Ne čekam više Tahira) triolojisi.
MULA MUSTAFA BAŠESKIJA (MULA MUSTAFA BAŞESKİYA)
Ünlü yazarlardan biri de "Saraybosna Mecmuası"nı yazan Mula Mustafa Başeskiya.
Başeskiya, Arap alfabesiyle Türkçe yazdığı "Saraybosna Mecmuası"nda Bosna Hersek ve Saraybosna'da 18'inci yüzyıldaki olayları paylaştı.
Mula Mustafa Başeskiya, aynı zamanda kronikçi ve hattattı.
AHMED HROMADŽIĆ (AHMED HROMACİÇ)
Ahmed Hromaciç, çocuklar için roman ve hikaye yazan bir yazardı.
En önemli eserleri arasında "Cüce size anlatıyor" (Patuljak vam priča), "Taşlanmış kurtlar" (Okamenjeni vukovi) ve "Zlatibor" bulunuyor.
ISAK SAMOKOVLIJA (İSAK SAMOKOVLİYA)
İsak Samokovliya, Bosnalı Yahudi bir yazardı.
Aynı zamanda doktor olan Samokovliya, Sefarad Yahudileri'nin hayatını konu eden eserler yazıyordu.
Samokovliya'nın en önemli eseri "Hamal Samuel" (Nosač Samuel).
ABDULAH SIDRAN (ABDULAH SİDRAN)
Abdulah Sidran, 2 Ekim 1944 senesinde Saraybosna'da doğdu. Kendisi Bosna-Hersekli film senaryosu ve oyun yazarı, şair ve gazeteci.
Sidran, "Dolly Bell'i Hatırlıyor musun" (Sjećaš li se Dolly Bell), "İş Gezisinde Baba" (Otac na službenom putu), "Kuduz", "Mükemmel Çember" (Savršeni krug) ve daha birçok filmin senaryolarının yazarıdır.
Sidran, "Şahbaz" ve "Saraybosna Koleksiyonu" da dahil olmak üzere çeşitli şiir koleksiyonları yayınladı ve savaş sırasında "Saraybosna Gezegeni" (Planeta Sarajevo) ve "Venedik Neden batıyor" (Zašto tone Venecija) gibi şiirler yazdı.
Bir diğer ünlü eserleri de "Srebrenitsa Annelerinin Gözyaşları" (Suze majki Srebrenice) ve "Zvornik'te Kalbimi Bıraktım" (U Zvorniku sam ostavio svoje srce).
NEDŽAD IBRIŠIMOVIĆ (NEDZAD İBRİŞİMOVİÇ)
Nedzad Ibrişimoviç, 1940 senesinde Saraybosna'da doğan Bosna-Hersekli yazar.
Yazdığı ünlü eserlerden bazıları "Kapalı Kapılı Ev" (Kuća zatvorenih vrata), radyo tiyatrosu olarak "Altın Köprü" (Zlatni most), "Kaynak" (Izvor), hikayeler ve romanlar olarak "Karabey" (Karabeg), "Diri ve Ölü" (Živ i mrtav), "Bosna Ejderi" (Zmaj od Bosne), "Yüreğimin Zambakları" (Zambaci moje duše).
En ünlü eseri ise 1975 senesinde ona 6 Nisan Saraybosna Şehri Ödülü'nü kazandıran "Uğursuz" (Ugursuz) adında romanıdır.
BISERA ALIKADIĆ (BİSERA ALİKADİÇ)
Bisera Alikadiç, Bosna-Hersekli şair ve yazar. 1939 tarihinde Livno şehrinin semti olan Podhum'da doğdu.
Şiirleri Almanca, İngilizce, Fransızca, Arnavutça, Makedonca, İtalyanca ve Türkçe dillerine çevirildi.
Yazdığı şiir kitaplarından bazıları "İntonasyonlar" (Intonacije), "Cesaretin Şehri" (Grad hrabrosti), "Zamanın Kitabı" (Knjiga vremena), "Gökyüzüne Tren" (Voz do neba) ve "Sararaybosna'lı Aşk Hikayesi" (Sarajevska ljubavna priča) nesir türüne ait yazdığı eserler.
Alikadiç 2003 senesinde en iyi edebi başarıları için Skender Kulenoviç ödülünü kazandı.
SKENDER KULENOVIĆ (SKENDER KULENOVİÇ)
Skender Kulenoviç Bosanski Petrovac'da doğdu, 1978 tarihinde ise Belgrad'ta vefat etti.
Kulenoviç Bosna-Hersekli yazar ve akademisyendi.
Şiirler, komediler, denemeler, incelemeler, seyahatnameler, öyküler ve romanlar yazdı.
En ünlü eserlerinden bazıları ise "Soneler" (Soneti), hikayeler kitabı olarak "Divanhane" (Divanhana), çocuk hikayeleri olarak "Gromovo Đule" ve "Šarenka", roman olarak da "Yeraltı Nehri" (Ponornica).
Balkan News
