Garibija: "Sosyal hayatta 'mahalle', önemini kaybetmeye başladı"

Saraybosnalı mimar ve tarihçi Mufid Garibija, Saraybosna'nın bir zamanlar yaklaşık 50 evden oluşan 104 mahalleye sahip olduğunu ve her mahallenin kendi mescidi, suyu, mezarlığı ve hatta her birinin kendi fırını olduğunu söyledi. 

Fena Ajansı'na Saraybosna'da eski dönemdeki sosyal yaşantıya ilişkin açıklamalarda bulunan Garibija, “Cami, adından da anlaşılacağı gibi, sadece ibadet için değil, aynı zamanda orada toplanmak ve sık sık sorunlarını dile getirmek ve çözmek mümkündü. Huzur namazdaydı ama o dönemde mahallelilerin hayatı daha çok cami içinde ve çevresinde geçiyordu.“ dedi.

Mahalleler 1955 yılına kadar sosyal merkezler olarak hizmet verdiler fakat ondan sonra yerel toplulukların evleri diye adladırılan yaşama şekli başladı.

Garibija, günümüzde 'mahalle' mevhumunun Saraybosna da dahil olmak üzere çoğu bölgede değer kaybettiğine, sadece Hersek ve Mostar'da mahallenin öneminin hala korunduğuna inanıyor.

Garibija, mahallelerde özellikle özel bir hayatın, dekore edilmiş avluların, balkonların, taze ramazan ekmeklerinin ve evlerde iftar sofrasına özel olarak hazırlanan yemeklerin güzel kokusunun hissedildiği o günlerin ramazan ayında olduğunu söyledi.

Garibija, ramazanda Başçarşı'da kafelerin açılmadığını, Teravih namazından sonra kahvenin sadece "Himzo"da ve "7 brace"de içildiğini, pastanelerde oturulmadığını hatırladığını belirtiyor.

Garibija, ayrıca, Ortodoks bir adamın Kovaci'de bir meyhanesi olmasına rağmen ramazanda kimseye alkol vermek istemediği örneğini de anlatıyor.

Garbija son olarak, minareden ezan okuma geleneğinin, vakfiyelerin bunun için de para vermesine rağmen kaybolduğu konusunda da uyarıda bulundu.

Balkan News